Koude ochtend 2

Het zijn de donkere dagen voor kerst. Sporadisch een puntje licht. Het veld is ’s ochtends wit en vervolgens nat en zompig. De klissen hebben kleur verloren. Ze buigen door, dor verscholen tussen de restanten van het najaar. Maar hun frêle jas van kou is van een verstillende schoonheid.

☘️

_

Koude ochtend

 in 4 foto’s.

☼ Kamille

☼ Kamille

Kamille – Matricaria – Kamillen – Kummel – Matricaire – Ramunė – Kamilleblomslekta – Agumidda – Kamomiller – Tuoksusauniot – Moychechak – Rumianek

Duizendblad – Achillea millefolium – Common yarrow – Gemeine Schafgarbe – Hazegerf – Civanperçemi – Röllika – Stainch-gress – Ryllik – Krwawnik pospolity

 Dank voor het kijken. Groet, Dianne

_

Schorspatronen

Soms kom je wel eens iets tegen waarvan je niet weet wat het is, maar dat wel mooi of intrigerend is zoals bij dit stuk schors van een gerooide boom. De motieven lijken wel ingebrand. Zijn het afdrukken van wortels van planten? Als grapje gooien we er thuis nog wat soorten prehistorische insecten tegenaan.
De boomschors laat ik in een hoek staan. Misschien ga ik er iets van maken, maar eerst eens napluizen wat ik nu eigenlijk zie. Natuurlijk vergeet ik het tot ik de schors weer tegenkom en kom ik er steevast opnieuw achter hoe weinig ik eigenlijk weet van onze wonderlijke natuur…

Het antwoord komt van Diersporengids.nl.
Dit zijn de vraatpatronen van schorskevers/bastkevers. Het zit namelijk zo:
De aanstaande ouders, de heer en mevrouw Schorskever, paren in een kleine ruimte, een zogenaamde paringskamer, onder de schors van een boom. Vanuit deze paringskamer legt mevrouw Schorskever moedergangen aan waarin zij haar eitjes legt. Wanneer die uitkomen graaft het Schorskeverkroost kleinere gangen haaks van de moedergang af. Dat geeft het specifieke patroon waarmee vaker tot op soort te determineren is. Vaak, niet altijd, komt de naam van de waardplant voor in de naam van de schorskever: bijvoorbeeld de grote iepenspintkever of de kleine iepenspintkever. En dit is schors van een iep!

De larven van de grote en kleine iepenspintkever graven dus gangen tussen het hout en de bast. De gangen worden breder naarmate de larven ouder worden en groter. In de bovenstaande twee foto’s en ook bij de onderstaande foto kun je in het schorshout de resten van de larven en kevers duidelijk zien zitten. (Klik om te vergroten.)
De grote iepenspintkever, Scolytus scolytus, is glanzend zwart of donkerbruin en 4 tot 6 mm lang, de kleine iepenspintkever, Scolytus multistiatus is roodbruin of zwart en 2 tot 3,5 mm lang.
De grote en de kleine iepenspintkever brengen de schimmelziekte over die iepziekte veroorzaakt.

Hoe zit dat nu met die iepziekte?
De schorskevers voeden zich maar enkele dagen met gezonde iepen. Daarna vliegen ze terug naar zieke of dode bomen om zich voort te planten. Per moedergang kunnen wel tot 100 eitjes worden afgezet. De larven verpoppen zich en komen door de bast naar buiten als volwassen kevers. Daarna volgt de rijpingsvraat in de okselknoppen van jonge iepentwijgen. Tijdens die rijpingsvraat brengen de kevers de iepenziekteschimmel over. De kevers dragen namelijk duizenden plakkerige sporen aan hun lichaam mee naar buiten. De sporen kunnen daarbij in de vraatwonden terechtkomen. Na kieming vormen ze schimmeldraden die verder het hout binnengroeien en de sporen verspreiden zich door de boom met de sapstroom.

Natuurdeskundige G. van Poelgeest zegt hierover: Een besmette iep reageert door zijn sapstroom te stoppen om te voorkomen dat de schimmel zich in alle sapgangen tot in de top kan verspreiden. Maar juist die reactie zorgt ervoor dat de boom doodgaat. Door de afsluiting van de sapstroom kan het water namelijk nergens meer komen om de boom te voeden en sterft hij door uitdroging. (Bron: AD.)

De geur die ongezonde iepen verspreiden, trekt de kevers aan. De iepenspintkevers kunnen 11 kilometer overbruggen om opnieuw hun wonderlijke, waaiervormige gangenstelsels te maken.

Bronnen: Ik zou dit allemaal niet geweten hebben zonder het artikel op diersporengids.nl en de aanvulling die ik bij wiki/groenkennisnet.nl gevonden heb. Hier kun je ook verdere informatie vinden.

(Na het pellen van de gerooide boom en het gedeeltelijk afvoeren, is de rest blijven liggen waaronder dit stuk schors. Nu meer dan een jaar geleden. De kevers en larven zijn ingedroogd.)

☘️

Met dank voor je bezoek en tot de volgende keer,
Dianne

_

IJstijd

Van de week was het ijstijd. Voordat ik de deur uitging hele koude handen krijgen door wat ijsflinters uit een drinkschaal te vissen. Dat dunne ijs heeft mooie, grillige vormen die ik graag voorzichtig vasthoud om er een bevroren beeld van te maken. De kunst is ook om het ijs niet te breken.

☘️

☘️

Met dank voor je bezoek en tot de volgende keer,
Dianne

_

kamille 2

‘Afbraak heeft de afgelopen zomer plaats gemaakt voor een tijdelijke natuurtuin. Niet met hagen en perkjes, maar met grassen, wilde bloemen en bijenheuvels. De groefbijtjes doen er hun voordeel mee en vliegen volop. Het is een beetje moerassig door de vele regen. Ik voel mijn voeten wegzakken, soms komt het water omhoog. Een stap verder en ik sta droog. De kamille bloeit onverminderd en er zijn nog beestjes. Vooral de wantsen hebben het hier goed naar hun zin. De laatste dagen is het mooi weer, de ochtenden nog iets bewolkt en fris, de middagen een graad of 17. Maar er staat een aanzienlijke wind. De bloemen schommelen uit focus. Niet ideaal als je met macro wilt fotograferen. Toch laat ik mij er nooit door tegenhouden. Een beetje meebuigen met de wind, noem ik dat. Er is altijd het juiste moment om te pakken en het is die ene tel die verstilt. Oke, niet alle insecten hebben evenveel geduld als ik, maar ik neem het graag zoals het komt. Ik ben buiten en geniet. Met mijn neus in de kamille.’ 🌼

Foto’s 22-24 oktober. Klik om te vergroten, click to enlarge

Helemaal zeker over de naam van deze blindwants ben ik niet. Ik houd het op …schaduwwants, lygus sp. De soorten kunnen behoorlijk op elkaar lijken.

🍂

Ruigtelieveheersbeestje – Hippodamia variegata

🍂

Grote langlijf – Sphaerophoria scripta

🍂

Groefbij – Lasioglossum

🍂

Snorzweefvlieg – Episyrphus balteatus

🍂

Deze kleine vlieg, die het maar druk heeft in de kamille, komt uit de familie van de sluipvliegen, Tachinidae. De naam van deze vlieg is Phasia barbifrons.

🍂

Naast de verschillende soorten groefbijen, vloog een, denk ik, zijdebij die ik niet te pakken kreeg met de camera en was deze honingbij ook zeer actief.

Honingbij – Apis mellifera

🍂

Dit waren de foto’s van zo’n beetje eind oktober. Ik laat het hier ook verder bij. Eigenlijk ben ik nu wel toe aan zwammen en herfstblad :-)

Met dank voor het kijken en tot de volgende keer

Dianne

_

Kamille

Afbraak heeft de afgelopen zomer plaats gemaakt voor een tijdelijke natuurtuin. Niet met hagen en perkjes, maar met grassen, wilde bloemen en bijenheuvels. De groefbijtjes doen er hun voordeel mee en vliegen volop. Het is een beetje moerassig door de vele regen. Ik voel mijn voeten wegzakken, soms komt het water omhoog. Een stap verder en ik sta droog. De kamille bloeit onverminderd en er zijn nog beestjes. Vooral de wantsen hebben het hier goed naar hun zin. De laatste dagen is het mooi weer, de ochtenden nog iets bewolkt en fris, de middagen een graad of 17. Maar er staat een aanzienlijke wind. De bloemen schommelen uit focus. Niet ideaal als je met macro wilt fotograferen. Toch laat ik mij er nooit door tegenhouden. Een beetje meebuigen met de wind, noem ik dat. Er is altijd het juiste moment om te pakken en het is die ene tel die verstilt. Oke, niet alle insecten hebben evenveel geduld als ik, maar ik neem het graag zoals het komt. Ik ben buiten en geniet. Met mijn neus in de kamille. ❀

24 oktober 2019 Lasioglossum sp. – Groefbijen ………………………………………………………………………………………………………………………………………. Klik om te vergroten; click to enlarge

☘️

Tot mijn verrassing zag ik ook het vrouwtje van de sprinkhaanvlieg foerageren. Ik heb deze vliegensoort eerder voor mijn lens gehad, maar de laatste keer is meer dan een jaar geleden. Dat was trouwens een bellenblazend mannetje. Bij interesse klik hier. Het vrouwtje is veel grijzer van kleur en minder opvallend. De sprinkhaanvlieg heeft strepen op de ogen, een puntig snuitje en grijsbestoven lengtestrepen op het borststuk. In 1990 voor het eerst waargenomen en inmiddels is deze kleine (± 1 cm) bromvlieg uit de familie Calliphoridae een vrij algemene soort in Nederland.

22 oktober 2019 Sprinkhaanvlieg – Stomorhina lunata

☘️

Met dank voor het kijken en tot de volgende keer,
Dianne

Binnenkort Kamille deel 2

_

Soezen

Regen en de wind hebben een slagveld van de wilde wingerd (Parthenocissus) gemaakt. Alleen de ranken, blad aan een draadje en nog wat bladstengels zijn over. Maar van de week was diezelfde wingerd nog vol en mooi rood gekleurd. De herfstzon maakte er een warm plaatje van.
Terwijl ik keek, ritselde het boven mijn hoofd. Ben op de tuinbank gaan staan om te kijken wat daar zo ritselde?
Aha…

☘️

Met dank voor het kijken en tot de volgende keer,
Dianne

_

Passiebloem (caerulea)

Het is een flinke groeier, de blauwe passiebloem, passiflora caerulea, in onze tuin. Hij gedraagt zich als onkruid als ik niet oppas. De ranken van de passiebloem kunnen in een mum van tijd behoorlijk lang worden, in een jaar een meter of zes.
Twee jaar geleden kreeg ik de passiebloem als stekje van mijn moeder met een knop die ging bloeien en het verder daarbij heeft gelaten. Het tweede jaar schoot hij meters en maakte veel bloemen. Hij houdt van zon en bloeit dan ook uitbundig. Vooral honingbijen en hommels vinden de bloemen aantrekkelijk.
Ik weet nog steeds niet goed of ik de bloemen nou zo mooi vind. Moeilijk ook om te fotograferen met al die uitsteeksels. :-) Toch is de passiebloem een interessant object. Ook de krullende hechtranken trekken mijn aandacht.
Een verkenning.

Klik om te vergroten, click to enlarge. 12 foto’s.

☘️

☘️

☘️

☘️

Met dank voor het kijken en tot de volgende keer,
Dianne

_

Een ‘witte’ wesp

Ik zag ‘m bij de balsemien, erg actief en bloem in, bloem uit: zoals de hommels in de bloemkelkjes kruipen om bij hun voedsel te komen. Omdat ik het beestje niet goed zag, ook vanwege de snelle beweging, dacht ik eerst met een afgevlogen, verschoten honingbij te maken te hebben. Maar de honingbijen snoepen nu liever van de passiebloem en zie ik nauwelijks in de balsemien. Het leek ook alsof het insect een soort wit plakkaat op borststuk en rugstuk had zitten. Toen hij op mijn blouse landde, kon ik hem beter zien en bleek het een wesp te zijn. De gewone wesp, maar met vreemde, harige witte plekken. Alsof hij was beschimmeld. Nooit gezien! Wellicht een normaal verschijnsel. Verbleekt in de tijd.
Somber regenweer en te donker, al laat op de middag. Geen fotoweer. Dat betekende diafragma omhoog en een hoger ISO. En flitsen. Hou ik niet van, doe ik liever niet! Maar omdat ik het ‘wittige’ diertje wilde vastleggen, heb ik mij er maar overheen gezet :-)



☘️

Met dank voor je bezoek en tot de volgende keer,
Dianne

_

Klimopbij

In de tuin van mijn dochter staat de klimop momenteel in bloei. Een vrolijk gezicht en een gezoem vanjewelste door verschillende soorten zweefvliegen, wespen en honingbijen die van het stuifmeel profiteren. Maar er is een bij die vrijwel uitsluitend stuifmeel van de klimop verzamelt. Dat is de klimopbij of klimopzijdebij (Colletes hederae). Deze solitaire soort wordt alleen in de nazomer aangetroffen van eind augustus tot half oktober. In de nazomer en de vroege herfst is klimop een van de weinige planten die nog voedsel biedt aan bloembezoekende insecten.

De klimopbijen graven hun nesten in zandige en losse bodems waarbij zuidgerichte hellingen de voorkeur hebben, onder andere nestelen
ze ook in lemige steilwanden. De als zeldzaam aangemerkte klimopbij houdt van de warmere plekjes en mogelijkerwijs heeft zijn uitbreiding met de klimaatopwarming te maken.
Nesten worden vaak in groepen gegraven en vormen zogenaamde ‘kolonies’. De vrouwtjes nestelen echter steeds individueel.
De mannetjes van de klimopbij worden in het algemeen een paar dagen voor de vrouwtjes actief. De piek in de activiteit van de vrouwtjes van de klimopbij valt samen met de bloei van de klimop. De rest van het jaar leven deze bijen als larve en pop onder de grond.

De klimopbij kun je mogelijk aantreffen waar voldoende klimop in de buurt van geschikte nestplaatsen te vinden is. In onder andere parken, tuinen, kerkhoven en andere zandige terreinen. De vrouwtjes zijn 8-14 mm, de mannetjes zijn 8-12 mm. Het borststuk van beide geslachten is bovenaan helbruin behaard, met lichtere haren aan de zijkant. Het achterlijf is zwartglanzend met brede geelbruine haarbandjes.
Mannetjes en vrouwtjes lijken heel sterk op elkaar. Mannetjes hebben echter zeven achterlijfssegmenten terwijl vrouwtjes er slechts zes hebben.

Als klimop nog niet bloeit, zijn er ook alternatieve voedselbronnen zoals struikhei. Als nectarbron (voor de mannetjes) zijn onder andere akkerdistel, wilde marjolein en jakobskruiskruid bekend. Het onderscheid tussen de klimopbij en andere soorten zijdebijen kan verwarrend zijn, ze lijken veel op elkaar, maar een zijdebij die stuifmeel verzamelt op klimop is bijna altijd een klimopbij.

Brontekst:
Klimopzijdebij, Colletes hederae
Klimopbij, waarneming.nl
Vroege vogels

☘️

Dank voor je aandacht en tot de volgende keer.
Dianne

_

Een wereld onder blad

(4 foto’s)
Er is nog een wereld te vinden in de tuin onder het herfstblad dat de wind aan de randen verzameld heeft. Niet alleen de wintermuggen, maar ook andere insecten, zoals onder andere kevers, larven van de sluipwespen of rupsen van dag-en nachtvlinders gebruiken het blad om te overwinteren. Misschien worden ze voedsel voor de scharrelende vogels, misschien kruipen ze dieper weg in een schuilplaats. Er zijn steeds minder insecten en alle kleine beetjes helpen: de tuin hoeft niet keurig ‘winterklaar’ te zijn. Je ziet dan ook zoveel meer.
Ik laat het blad zoveel mogelijk met rust en straks zal het prachtige bladaarde zijn om de aarde in de tuin te verrijken zónder toevoegingen van het tuincentrum. (Klik voor een grotere en scherpere weergave.)

Lumix en Raynox: Rups Nachtvlinder

☘️

☘️

Het valt goed op, het appelgroen van deze bladwesplarve op het herfstblad. De larve lijkt op een rups, maar heeft onder andere meer onafgebroken buikpoten, de kop is donkerder gekleurd en rond. Bladwesplarven hebben ook een wat geribbeld lijf, de afzonderlijke segmenten zijn soms bijna niet zichtbaar en het uiteinde van het achterlijf is vaak naar beneden gekromd. (Bron: De Vlinderstichting.)

☘️

Van blad op mijn hand kroop deze kleine wegdistelspitsmuis. Hij heeft onder de verschillende distels ook de wegdistel als waardplant, vandaar de naam. Deze foto is van eind oktober, maar ook dit parmantige kevertje, uit de familie Apionidae, zat onder het blad verstopt.

Wegdistelspitsmuis – Ceratapion onopordi

☘️

_

Wintermuggen

Wachten

De wintermuggen beschut onder het herfstblad.
Zo stil is wachten met lange poten, lange vleugels. Transparant.
Hun dans is teer en vederlicht in zon, in rijp en sneeuw,
in licht dat welhaast laat verdwijnen.

De wind begint en draait de bladeren om en om. Geen zon,
de wintermuggen wachten.

☘️

Soli 21-11-2018

Wintermug Trichocera sp. – winter crane flies


Wintermug Trichocera sp.


Wintermug Trichocera sp.

2018 – Macro – Wintermuggen – Trichoceridae – Winter crane flies – Wintermücken – Vintermygg – Vintermyggor – Trihoceride – Pozmrokowate

☘️

_

Koukleumen, schrijfmijmeren en balsemien

Ik ben een koukleum, maar toch vind ik het heerlijk om naar buiten te gaan. Diep weggedoken in mijn jas, met mijn sjaal driedubbel omgeslagen, loop ik een ommetje in mijn halfuur-pauze. De drukte van de ochtend waait even weg. Mijn speciale kinders die ik ondersteun, zijn verschrikkelijk lief, maar naast hun allerleukste eigenheid staat het systeem in hun hoofd ook meestal op druk, soms drukker en na het weekend, of een spannende gebeurtenis, op drukst. Tien minuten is voor hen erg lang, de concentratieboog knapt snel, maar in tien minuten bereiken we heel veel.
Ik heb maar tien minuten nodig om even af te schakelen en op te laden, maar ik loop in een kwartier heen en terug, terwijl zij buiten klimmen, rennen en andere spellen doen.
Omdat ik ook gesprekken voer, leer ik hun leefwereld goed kennen. Ik vertel zelf ook. Straks zal ik vertellen dat ik een lezende Pinokkio in een ezelwagen heb gezien, naast een peuterhoge paddenstoel en dito molen. Misschien kennen ze die tuinbeelden wel. Veel kinderen wonen in de buurt. Verderop staat een plastic globe op een betonnen sokkel zonder Atlas. Het gat waar de houder zat, wijst recht omhoog, het oceaanblauw op de globe in schril contrast met het oranje herfstblad. Ik moet lachen in mijn driedubbel gevouwen sjaal.
De wereld ligt hier, in deze straat en die straat komt uit op akkerland. Dat grenst weer aan een ander land dat ik in de verte kan zien. Zo klein is de wereld, net zoals in de klas.

Balsemien

Hier en daar bloeien nog bloemen. Sommige helemaal uit de Himalaya. Ze hebben het koud, de kleuren zijn donkerder, dieper, ze vallen bijna uit en dan zullen ze een winter lang verdwijnen. Maar het zaad ligt onder een dik bladerdek te wachten.
De wind trekt aan en de koffie lonkt. Ik doe het licht aan in de klas en als de pauze echt voorbij is, ga ik ze halen, een voor een en groepje voor groepje. Ze hebben rode neuzen die allemaal de goede kant op staan, voor tien minuten.

☘️

_

Berijpt

Ik ben geen landschapsfotograaf, heb ik gemerkt. Wat ik zie is mooier voor mijn ogen en komt niet zo terecht in een kader. De macro daarentegen valt vaker niet tegen. Ik word wel, tot mijn grote verrassing, steeds beter in portretfotografie, ook met de macrolens die zich daar prachtig voor laat lenen. De serie foto’s die ik afgelopen week van mijn dochter en mijn kleindochter maakte, zijn geweldig, al zeg ik het zelf. Maar ik laat ze niet zien :-) En dan straks… Half februari wordt mijn kleinzoon verwacht. Ik kan mijn hart nog meer gaan ophalen.
Voorlopig begraaf ik mijn neus in het gras. Zoals gisterenochtend toen alles prachtig berijpt was.

Klik om te vergroten; sommige foto’s zijn duidelijker op ware grootte.

☘️

_

Zomers november (17)

Het lijken toch echt zomerse foto’s die ik hier heb geplaatst, maar ze zijn van deze week. Nou ja, ik liep ook zonder jas. Dit had ik echter niet verwacht toen ik het veld inging om wat herfsttaferelen vast te leggen. Ik wist dat er gemaaid was maar ik was op zoek naar eikels en bladeren en misschien een paddestoel. Mijn verbazing was groot toen ik de drukte op een enkele bos fluitenkruid aan de ongemaaide zoomrand zag. Tenminste ik denk dat het fluitenkruid is, ben niet zo best in het herkennen van wilde planten. Ik ben er niet meer weggegaan. Wat nou herfst?

Dit is een sluipvlieg, een weinig behaarde soort. Hij valt op door zijn opstaande getekende vleugels. Algemene vlieg, maar mijn eerste keer.
Misschien onnodig om te vermelden, maar alles is te vergroten door te klikken. (Click to enlarge.)

Ectophasia crassipennis

☘️

Ook was de woeste sluipvlieg van de partij, het blijft een indrukwekkende vlieg.
Ik moest even uitzoeken hoe ik met de belichting om moest gaan. Het is heel anders met zo’n lage zon op stralend witte bloemen.
De foto’s zijn allemaal iets overbelicht, maar ik kon er wel mee naar huis gaan, vond ik.

☘️

Maar wat mij het meest verbaasde, is dat er ook nog een aantal bijen aanwezig waren. Zandbijen en groefbijen.
Een grasbij, denk ik, was de grootste van het stel.

☘️

Nog een solitaire wilde bij. Een roodgatje?

☘️

Het is een hele serie geworden, maar die kans kon ik toch ook niet zomaar voorbij laten gaan.

☘️

Ik ben benieuwd wanneer het winter wordt…

☘️

_

Delicaat (12)

Wintertijd.
Een wankel evenwicht: meer koude nachten, het begin van vorst en nog zonnige dagen. Er vliegt nog wat, er bloeit nog wat, maar de herfst heeft zijn greep al verstevigd. Blad valt voor het kleuren kan, een groene kikker heeft zijn winterslaap niet gehaald en het ijs van de nacht ligt getekend op het water van de drinkschaal.

Robertskruid wringt zich boven het herfstblad uit.
(Foto Robertskruid: Lumix & Raynox)

☘️

 Veel appels zijn al van de kleine boom gevallen, maar schijnpapaver maakt moedig nieuwe knoppen voor de najaarsbloei.

☘️


 De kou van de nacht vormt bolle druppels op het blad van de Oost-Indische kers en een tere perzikluis warmt zich op in late zon.
 (Foto’s druppels en bladluis: Lumix & Raynox)

☘️

Terwijl de kamperfoelie fel tegen een strakblauwe lucht afsteekt …

☘️

vind ik ijs dat tussen mijn vingers breekt.

☘️

Tussen de tegels groeien kwetsbare zwammetjes met magie. Wie niet in sprookjes gelooft, weet niet wat hij in de schaduw ziet.
Ik zie, ik zie… en wat zie jij?

☘️


 Donkerrode Herbstfreude en vervaald half-vergaan herfstblad. De tegenstellingen in de tuin verstrengelen zich en wachten
 zonder onderscheid op een koude, bleke aarde in winterslaap.

☘️


 De zaden zijn verspreid en zaden zijn geraapt. De laatste stokroos zal (toch nog veel te vroeg) opgerold verdwijnen.

☘️

_