Sporogoon

Twee afbeeldingen, waaronder een collage, van het sporenkapsel, sporogoon, van het gewoon Dikkopmos, Brachythecium rutabulum. Het groeit op een meestal voedselrijke bodem, dood hout, schors, rotsen, stenen muren, op afval, en zowel op open als op beschaduwde plaatsen. Het is een zeer algemene plant in gazons.
De botanische naam Brachythecium is afkomstig uit het Latijnse brachy (kort), en theca (doos, capsule). De soortaanduiding rutabulum zou afkomstig zijn van het Latijnse rutrum en betekent ‘pook’ of ‘vaan’.

Het sporenkapsel of sporogoon is aanvankelijk groen, bij rijpheid roodbruin, gekromd, horizontaal of schuin op een ruwe, tot 10 cm lange steel. Niet altijd zijn aan het sporogoon alle onderdelen goed ontwikkeld. Het kan een gecompliceerde bouw hebben en bestaat uit:
• een kapselhals, dat voorzien kan zijn van huidmondjes en
• een sporendoosje (theca). Het sporendoosje is vaak gecompliceerd van bouw, met
• een mondbeslag, bestaande uit tot twee ringen van tanden en andere aanhangsels
  (endostoom en exostoom)
• een deksel en een dekselring
• het weefsel dat de sporen vormt; de cellaag die de sporen vormt
• het weefsel dat de kapselwand vormt

Tekst: Wikipedia (2 links, achter de tekst). Foto’s: Soli 24-01-2014.