Een uitgebreide serie met informatie en (22) foto’s over de buxusmot. Van rups tot pop tot mot. Ik heb de mot en de rupsen al vaker gefotografeerd, maar nu leek het mij leuk om alles, met nieuwe foto’s, in de verschillende stadia bij elkaar te zetten. Ik heb de foto’s opgedeeld in meerdere galerijen. Zo kun je de foto’s ook groter aanklikken. De bijschriften heb ik ook in de titels van de foto’s verwerkt. Fijn als je alles wilt bekijken, maar bekijk dit blog alleen als je er de tijd voor wilt nemen want er zit heel veel werk in. Dank je wel.
Dit is hem dan, de buxusmot met zijn transparante vleugels; bijna parelmoer. Een prachtige vlinder. Hij komt uit de familie grasmotten.
Jaja, die buxusmot. Van een zeldzame soort naar een inmiddels beruchte vlinder en een welbekende schrik voor de buxusliefhebber omdat de buxusmot voor zover bekend vrijwel alleen de buxussoorten als voedselplant heeft. Je hoeft er vooralsnog niet bang voor te zijn dat er andere planten aangaan. Tussen mei en september kunnen twee tot drie generaties elkaar opvolgen en dat is precies het probleem voor de buxus. De plant is een langzame groeier en de tijd is te kort om de buxus weer te laten herstellen. Bij grote hoeveelheden rupsen wordt de buxus volledig kaalgevreten en kun je je buxus als verloren beschouwen.
De vlinders kunnen zich tot 10 kilometer verspreiden.
Het popstadium duurt ongeveer 14 dagen; de vlinders leven ongeveer 8 dagen. De buxusmot met de prachtige naam Glyphodes perspectalis, syn. Diaphania perspectalis, is een exotische grasmot en komt oorspronkelijk uit Azië. De vlinder is redelijk groot met een spanwijdte van zo’n 4 cm. De vleugels hebben een halfdoorschijnende witte kleur met een bruine rand. Er is ook een geheel bruine, zeldzame variant.
Ziet je buxus er in het begin een beetje bruinig uit en vallen je wat ingesponnen blaadjes op, dan schuilt er een buxusmotrups tussen. Let goed op, want er is een schimmel die ook schade aan je plant(en) kan toebrengen. De eerste rupsenschade is niet echt opvallend; de vraatsporen van de jonge rupsen worden zichtbaar door mineergangen en blaasmijnen omdat ze het bladmoes aan de onderkant wegschrapen. Wat later is het zeer duidelijk: het blad is bladskelet geworden, dor en bruin gekleurd, er zijn kale takjes en de plant is vergeven van vraatschade en aan elkaar gesponnen blad.
Je kunt de rupsen ook met de hand verwijderen, maar dat is met veel buxus een onbegonnen zaak. Dus de beste oplossing, mijn oplossing, is de buxus afknippen tot de grond of geheel verwijderen. En ja, ik weet dat ik nu tegen gevoelige schenen trap, dan loop je wel een prachtige vlinder mis.
Maar ik wil het niet over bestrijding hebben, dit is een natuurfotoblog, ik tuinier ecologisch, en op het internet zul je vast wel iets vinden over biologisch bestrijden; die helaas ook andere inheemse en onschadelijke rupsen doodt. Denk daar alsjeblieft ook aan als de natuur je lief is.
De groene rupsen. Ze vallen nog niet echt op als de buxus nog groen is. Voor de foto’s heb ik de takjes vrij gemaakt.
Spinsel en uitwerpselen van de rups. Het wordt meer en meer zichtbaar hoeveel ze eten.
De buxusmot zette platte eispiegels af op het blad en de opgroeiende rups vreet zich een zeer hongerige weg door de buxus. Bij slecht weer en tegen de avond spinnen ze zich in tussen het blad. In oktober gaan de rupsen in winterrust tussen een bladgesponnen cocon, maar in het vroege voorjaar als de temperatuur boven de 10 graden komt, worden ze weer actief.
Het popstadium duurt ongeveer 14 dagen; de vlinders leven ongeveer 8 dagen. De rupsen worden zo’n 4 cm groot. Ze zijn buxusgroen met een zwarte kop, het lijf heeft zwarte stippen en lichte en zwarte lengtestrepen, met lange lichte haren. Later verkleurt de rups naar bruin met crèmekleurige strepen.
De schutkleuren van de poppen zijn moeilijk te zien omdat je struik al flink beschadigd is. De pop is bleekgroen en verkleurt later naar bruin. In het laatste stadium is de adult heel goed te zien in de pop. De poppen komen in de avondschemering uit: dat is tenminste mijn ervaring. Of het altijd zo is, weet ik niet.
Van rups naar pop. De bruine rups is van een later stadium. De rups gaat zich verpoppen.
Je ziet hoe moeilijk het is om de poppen te zien. Ze hebben bijna dezelfde bleke kleur als de aangetaste buxus.
De poppen veranderen van kleur en vorm. Ze doen me enigzins aan dolfijnen denken… En dan: het laatste stadium. De adult is al heel goed te zien in de pop.
Nu zal het niet meer lang gaan duren.
Er zijn twee poppen. In twee verschillende stadia. En bij een ben ik net te laat. Ik zie het als ik even buiten ga kijken. Maar de buxutmot hangt nog aan de pop.
Nieuwe ronde, nieuwe kans. Zou het lukken om de vlinder uit de pop te zien komen?
En op 4 september is het zover. Het is een uur of zes in de avond en ik zie dat de pop helemaal klaar is. Het is regenachtig en voor de zekerheid zet ik het buxustakje met de pop naast mijn bord eten, haha, echt waar. Camera klaar. Extra lamp erbij. En wachten.
Om 18.22 uur zie ik dat de pop breekt. Ik zet de lamp aan. Vol spanning kijken zoon en ik wat er gaat gebeuren…
De vlinder werkt hard om uit de pop te komen. Alle begin is moeilijk.
De buxusmot is bijna helemaal uit de pop en dan glijdt hij zo snel naar buiten dat hij bijna valt. Hij kruipt bliksemsnel naar de top.
Het regent niet meer en ik heb de mot buiten gezet, waar hij hoort. Hij rust en droogt. Maar dan laat hij zich los en valt in mijn hand…
Hier gaat hij rusten, tot hij klaar is om te vliegen en op zoek kan naar (jouw) verse buxus, tot wel 10 kilometer ver.
©Soli, 4 september 2017
NB Deze fotoserie heb ik kunnen maken door takjes buxus te verzamelen en in een pot te zetten, zodat ik de ontwikkeling heb kunnen volgen.
Blomsterphoto 